Loslaten, hoe moet dat?
Ha, haha, nee, het gaat om "laten", niet om "doen" of "moeten". Vooral om niet-doen en niet-moeten, eigenlijk.
Ok, eerst dan maar niet-doen, hoe doe je dat dan?
Hahaha, hoe "doe" je "niet-doen", hoor je wat je zegt?
Nou, ik bedoel, wát moet je dan niet-doen?
Hoe "moet" je "niet-doen", are you serious?
Hoe moet (sorry) ik het dan zeggen? Waar moet (sorry) ik dan mee stoppen?
Om te beginnen maar eens alles waar je energie in stopt.
Alles? Welja... zal ik dan maar stoppen met ademhalen?
Ja, goed idee, stop maar eens even
<stilte>
Eh.... pfff.... ik kán niet meer, is het genoeg, zal ik er nu mee stoppen?
Stoppen met stoppen? What's the problem?
Nou, wat denk je, ik krijg het benauwd
En ik zag je erg je best doen
Ja, klopt
Dus je was iets aan het doen, namelijk "je best"
Klopt. Och ja, het ging dus om niet-doen, dus ook niet "mijn best"
Ja
Ik begin het te snappen. Eens denken, wat zou ik nog meer niet kunnen doen?
Moet je eens opletten, met heel je aandacht, aan het einde van iedere uitademing. Dan is er even een korte pauze. Effe niks. Voordat er zin komt in de volgende inademing. Een seconde, of twee. Dan is het hele ademapparaat even ontspannen, en je mind misschien ook.
<stilte>
Hoe is dat voor jou?
Ja, er is duidelijk ontspanning... maar hoe zeg je dat... ik heb er geen woorden voor.
Ja, als de mind even stilstaat, komen er geen woorden op, geen "waarom" en dat soort onzin.
Jawel, nu weet ik het. Het is... het voelt alsof er iets van me afvalt.
Right... dát is het, loslaten. Je doet geen moeite, helemaal niks, en dan is het alsof iets wegvalt, oplost, van je afstroomt, wegvliegt, verdampt.
Nou je het zo zegt vraag ik me af wát het is dat loslaat?
Néé, niet doen, dat soort vragen stellen is een vorm van "doen". Dan ga je toch weer graaien naar iets met betekenis, en haal je het weer terug.
Vragen stellen is een soort van "doen"?
Natuurlijk. Vooral waarom-vragen, die hebben niet voor niets een weerhaakje op het einde. Ze roepen soms weer een oerwoud aan vervolgvragen op, net als een kind dat blijft zeuren waarom'ie geen ijsje krijgt.
Haha, vind ik wel héél belangrijk, als ik geen ijsje krijg, om te weten waarom.
Mij best. Belangrijk-vinden plus waarom-vragen, dat is als een soort sleepnet, waarmee je stiekem dingen vasthoudt. Oude rommel die je blijft meesleuren, half onbewust, omdat je de waarom-vraag niet wilt loslaten. Je weet wel, net als zo'n zolder vol zooi, omdat je het proces van loslaten niet wilt voltooien. Dat hoofd van je, met daarin dat geheugen van je, dát is zo'n zolder.
Nou je het zegt, vorige keer was het een halve verhuiswagen vol.
Wordt je lekker traag van. Conservatief.
Hoe bedoel je? Weggooien van oude spullen is toch héél wat anders dan loslaten?
Ja, weggooien is een vorm van "doen". Daar wordt je moe van, met kans op spijt, en had-ik-maar, en "wat als ik het toch nog ooit nodig heb?" En stél dat de buurvrouw komt vragen, of ik nét toevallig heel misschien wie-weet dat soort schroefje ergens nog heb liggen? Ook kiezen is een vorm van "doen".
Klopt, ik heb van die kastjes met schroeven, uitgesorteerd. Nou ja, ik zou ze weer eens opnieuw moeten uitzoeken, want ze zijn nogal door mekaar geraakt, misschien volgend weekend. Heb ik al lang op mijn todo-lijstje staan, maar het komt er maar steeds niet van.
Dan kun je eindelijk de buurvrouw blij maken, dat jij een schroefje hebt, in plaats van de winkel. En volgende keer opnieuw een halve verhuiswagen extra.
Wacht eens even. Ik ga wat van zolder halen.
Dit bakje met haakjes, die kunnen toch nog ooit van pas komen?
Deze hier, voor een schommel, in huis?
Ja, dat zou best kunnen, als er kleinkinderen komen.
Maar je hebt maar één zo'n haak, en heb je passende pluggen? Dus moet je tóch naar de winkel. Voor als er kleinkinderen willen schommelen, op zolder.. o nee, die is propvol.
Wat moet ik er dan mee? In de vuilnisbak, naar de kringloop?
Je bent de hele tijd bezig met "moeten" en "doen" En een "ik" die denkt controle te hebben, maar in feite wordt die geleeft, door angst en verlangens, merk je dat?
Als je nou eens gewoon hier zit, en kijkt, naar dat ding, en niks doet, komt er dan geen gevoel op?
Nou, eh, ik denk van niet.
Slimpie, nu nog stoppen met denken, of het belang van gedachten loslaten.
Tja, eigenlijk zegt me dat ding niet veel. Een stuk ijzer. Wel wat herinneringen van toen mijn vader vroeger in zijn schuurtje... ach nee, niet belangrijk.
Mooi. Als je het omdraait, wat zou die haak er van vinden, wil die bij jou weg? Zou die misschien een andere eigenaar willen?
Haha, hij heeft een mooi leven gehad, hoor, op verschillende zolders. Geen kou geleden. Maar... nooit gebruikt, en een heel kleine kans... Mensen ergens in een fabriek hebben ooit hun best gedaan om hem vorm te geven. Ach, wat een nutteloos, zielig leven. Já, ik weet het, hij wil weg, op avontuur, de wijde wereld in.
Great. In een plastic tas richting de kringloopwinkel. Wat nu? Dat veerringetje daar: zitten, kijken, voelen... wat komt er op?
Ho eens even, hoeveel moeten we nog? Een paar duizend?
Categoriën maken dan maar?
Ja, goed, ik snap het, met spijkers en moeren zal wel lukken. Maar zoals deze teddybeer. Die heeft zó veel meegemaakt...
...voordat'ie 30 jaar lang op zolder in een doos mocht? Als je daarbij met aandacht gaat zitten, kijken en voelen, wat dan?
Komt wel een heleboel naar boven, van op reis, en een keer raakte hij kwijt, en toen mijn moeder zo boos werd...
Misschien gaat het om onverwerkte gevoelens die nog op je liggen te wachten. Als ze helemaal zijn doorvoeld plakken ze niet meer. Mag hij een tijdje hier op de schoorsteen staan?
Eh, nou, ik weet niet, ook wel wat confronterend.
Ja, ken ik. Maar plakkerig gevoel houdt ruimte bezet in je eigen bovenkamer. Als plaksel eenmaal is verdampt kan er ruimte ontstaan, voor nieuwe ideeën, creativiteit, inzicht, of wat dan ook.
En wat moet ik daar dan mee, met die "ruimte"?
Nee, geen moeten. Gewoon eens even open laten. Net als met ruimte op zolder. Stel je voor dat die leeg zou zijn...
Onvoorstelbaar, na 20 jaar, ik heb geen flauw idee.
Ik heb iets gehoord dat er geen kogels rondvliegen, en dat er vluchtelingen zijn die dat erg waarderen.
Ja, nee, waarom moet ik daar iets aan doen? De hele tijd mensen in huis, die je niet kent... Je denkt toch niet ...
Wie weet, als het écht, werkelijk, zichtbaar leeg is op zolder. Je zou een vluchteling kunnen vragen om even te komen, en dan kun jij gaan zitten, kijken, voelen. En dan eens proberen met zo'n schommel. En dan de vluchteling op de schommel... Why not?