Som op de proef
Er was eens een proefmuis. Elke dag rende zij door een doolhof, op zoek naar stukjes appel.
Bij elke T-kruising stoof ze links- of rechtsom. Een spannend spel, omdat ze wilde hopen op een hapje energie, om de volgende dag weer wat meer te kunnen willen.
Maar dat is niet het hele verhaal. Wetenschappers hadden elektroden geïmplanteerd in haar hersenen, en drukten op knoppen om haar “eigen wil” te bepalen. Zo vormde de muis en haar beslissingen het boegbeeld van een gloednieuwe bestuursfunctie, die wereldwijde voorpagina's haalde.
Er was eens een proefkonijntje dat rondrende in een proeftuin, op zoek naar sappigste blaadjes sla.
Telkens koos hij om naar het biologische, danwel genetisch gemodificeerde tijdperk te gaan. Een spannend spel, waarbij het de vraag was of wetenschappers hem zouden snappen; de nek omdraaien, of dat het lukte om op tijd weg te kruipen.
Maar dat is niet het hele verhaal. Want het leven had een hoop electrochemie in het konijnenhoofd samengebald, gebaseerd op DNA codering, omgevingsfactoren en opgeslagen geschiedenis. Volautomatische drukte Levenskracht zo zijn processen door, die tot uitdrukking kwamen in zogeheten keuzevrijheid, met vitale consequenties.
Er was eens een proefwetenschapper die achter een konijn óf een muis mocht aanrennen, op zoek naar "voorspelbare culinaire voorkeuren van tembare beestachtigen".
Dagelijks overwoog hij die keuze, voor het belang van zijn carrière, en dus zijn inkomen en hoeveel kindertjes hij daarvan zou kunnen voeren. Want hij had besloten te hopen dat die later wat vrijheid moesten proeven, om zelf ook iets van het leven te kunnen maken.
Maar dat is niet het hele verhaal. Psychologen hadden duizenden publicaties geschreven, met daarin voorspel(ling) van menselijk gedrag - een categorie waartoe misschien ook de wetenschapper behoorde. Regels en afhankelijkheden, die zich uitsluitend bij verstokte overtuiging van “mijn wil” voordeden. Een model van persoonlijkheidssoftware dat al voor 60% klopte, en vast ooit perfect zou worden.
Er was eens een aftrekvogel, die als nieuwe beproeving zelf conclusies trok hoe volgens een eigen route naar een daartoe aangewezen gecertificeerd internationaal broedgebied af te reizen.
Met behulp van een in haar hoofd ingebouwd kompas, en vertrouwend op angst voor luidruchtige adelaars, nam zij de beslissing om deze keer maar eens een westelijker luchtcorridor te verkennen.
Maar dat is niet het hele verhaal. Op strategische locaties waren krachtige luidsprekers geplaatst, zodanig dat haar alom geprezen vogelvrijheid al lang van tevoren was bekokstoofd. Voor haar eigen bestwil natuurlijk, om eigenwijze vliegmachines en hun dure inzittenden niet in de weg te zitten.
Er was eens een dorpsgek die lak had aan elke vorm van begrip of voorspelling. Wat er ook zou kunnen gebeuren, fijn of pijn, het maakte hem van tevoren bar weinig uit. Achteraf wel, maar daar had hij een middeltje tegen.
Want elke avond hing hij rond in een bar, liep en struikelde, zuchtte en schreeuwde, viel keurige en willekeurige mensen lastig, en hing soms urenlang over tafel, of eronder. Als het licht uitging en hij een trap na kreeg koos hij er maar voor om het hazepad te kiezen.
Maar dat was niet het hele verhaal. In feite was het verslaving die ervoor koos om het bloedpromillage in zijn alcohol nog even op pijl te houden. Dat gaf hem hoop en verdoofde zijn leersysteem, zodat grove onverschilligheid weer een dag kon overleven.
Er was eens een proefpersoon, die beweerde al zijn hele leven blind te zijn, en dat kon bewijzen door in volle vaart tegen muren op te knallen.
Wetenschappers hadden vastgesteld dat zijn netvlies in orde was, de gezichtszenuw correct aan de visuele cortex vastgeknoopt... maar toch was besef van naderend onheil afwezig.
Maar dat was niet het hele verhaal. Want van voorbijbewegende voorwerpen had de proefpersoon wel een vage intuïtie. Uit experimenten bleek de voorbijstuifrichting van kleine voorwerpen (naar links, rechts, boven, onder) steeds correct te worden "geraden". Zelfs een bal kon soms worden gevangen. De proefpersoon "wist" niet wat hij wist. Hij toonde weinig interesse om zich daarvan meer bewust te worden, voornamelijk omdat hij en zijn lotgenoten elkaar niet vaak de bal toespeelden.
Er was eens een wereldbevolking die dacht over niet meer dan 5 zintuigen te beschikken, en dat kon bewijzen door van zichzelf en zijn planeet een miserabele puinhoop te maken. Zelfs met behulp van scholing, compromisbereidheid en tandenknarsende assertiviteit stoof men gehaast af op achteloze zelf-uitroeiing. Op wel 5 manieren tegelijk, want zekerheid stond boven alles. En alles wat daarbuiten viel, zoals onwelgevallige vormen van perceptie, werden weggecensureerd. Daar kwam grofheid, dagelijks nieuws, schreeuwerige verontwaardiging, reclame en andere oorverdovende afleiding voor in plaats.
"Narcisme" was al tot gangbare norm verheven, en voor de afwijking "hooggevoeligheid" bestond nauwelijks een diagnose-behandelcode. Als remedie gold een soort mentale en/of chemische castratie. Zonodig met verbanning naar een heropvoedingskamp, totdat blindheid was verbeterd tot een algemeen aanvaardbaar level van kille logische kortzichtigheid en ambtelijk meetbare hokjesgeest.
En toch was dat niet het hele verhaal. Een kleine groep - yogi's en andere helderder zienden - wist wel beter. Hun zintuigen waren honderden keren subtieler, zodat zij op afstand aanvoelden wat er bij anderen speelde, hun plezier en grootste zeer. Zozeer zagen zij afstand overbrugd, dat ze zich geen 'ander' voelden. Verder ontdekten ze dat zintuigen ook naar binnen gericht kunnen worden, van waaruit ze de kern van hun eigen wezen konden verkennen, die ze daarna in ieder ander wezen herkenden. Maar meestal hielden ze daarover wijselijk hun mond. Zelden dat hen iets wezenlijks gevraagd werd, zo groot was de angst voor het zien van méér. Graag meer-van-het-zelfde, maar nooit meer-van-het-Zelf.
Er was eens een proefwijze, die in vele opzichten leek op de dorpsgek. Ook zij gedroeg zich onbehoorlijk onverschillig, en ging vermoedens van heil of onheil steevast niet uit de weg.
Elke avond mediteerde ze, bij wijze van niet-spreken, om alle voorgaande gebeurtenissen af te sluiten en elke daaruit voorvloeiende “persoonlijke wil” voorgoed de nek om te draaien. Ze was ziekelijk nieuwgierig en wilde het leven proeven in duizenden nieuwe dimensies. Innerlijk(e) stemmen over “goed” en “kwaad”, harde meningen, waarden, het-bekende en toekomstplannen ruïneerden de openheid van haar alerte blik.
Maar dat was niet het hele verhaal. Want ze wist dat elk spontaan gebeuren, als zij lak had aan haar “eigen wil”, werd ingegeven door een veelmeeromvattender intelligentie, die ze vertrouwde als geen ander; dus als zichzelf. Inzichten kwamen zomaar uit de lucht vallen, op voorwaarde dat ze er zich zonder mitsen en maren voor openstelde, wat haar geleidelijk een subjectief wetenschappelijk bewijs leverde, dat leven best voor zichzelf zorgt. Veel soepeler dan een zogenaamd "eigen" pad volgend. Dus gaf zij kiezen op. En als laatste haar verstandskiezen.
Er was eens een proeflezer die vermoede dat dit niet het hele verhaal was, en dacht "Wat zegt dit over Mij? Is er ambitie en toewijding om zelf een radicale fijnproever te worden?
Of om de rest van mijn leven de zelfbeproeving en smaakbeschrijving van anderen te herkauwen? Door op Youtube - of tussen de regels - andermans gekwijl aan te zien, tweedehands ervaring te verheerlijken?
Of om gewoon een lekker proefdiertje te blijven, onwetend dat Levenskracht het stiekem met mijn "eigen wil" doet? Niet vermoedend dat Bewustzijn altijd en overal door mijn ogen meekijkt? En dat Eenheid privé-informatie onderling kan verhandelen, om uit mijn hoop-op-voorspelbaarheid een slaatje bla te slaan?
Of omdat Bestaan ooit gewoon zomaar uit de lucht kwam vallen? En de lucht uit de hemel? En de hemel uit... tja, wat valt er te zeggen van allerlei tegenstrijdige verhalen van horen-zeggen? Want op een goede dag vallen zowel horen als zeggen."
Bestaat het leven van een proefbeest niet uit een bekokstoofde opsomming van keuzes? Hoezo al die drukte (of extreme rust) om waarheid te achterhalen, als je niet eens vrij bent om te willen weten wat vrijheid is?
wat Jij intuïtief al weet?
Er was eens een snufje Spontaniteit, dat het idee van "maken van keuzes" wilde proeven. Gewoon zomaar. Door haar eigen oorzaken in kaart te brengen, desnoods met een goed excuus. Ze zou willen "ervaren" wat voor bestaansredenen ze bijeen zou kunnen schrapen. Het ging niet om serieuze waarheid - die was kinderlijk eenvoudig - maar gewoon om een geloofwaardigheidje, in welke vorm dan ook.
Dus zocht Spontaniteit vol overgave naar mogelijke aanleidingen voor zichzelf. Een plek waar dat zou kunnen gebeuren noemde ze "de wereld", een verzameling van vormen die bereid was oorzaak-gevolg-denken te pikken. Een vleugje software erbij van
Roep( "ik doe" + X + "want ik wil" + X ),
oftewel de roep om niet-spontaniteit, misschien hielp dat. Daartoe neme men een proefdier met een klein verstand, injectere daarin een groot misverstand, en voilà! Of zomaar toevallig meerdere proefdieren, met afschuw van eenzaamheid en niet-roepen, zodat de roep een lokroep wordt.
Is dat écht het hele verhaal?? Waarom? En mocht dat wel? Omdat Spontaniteit geen knip voor de neus waard is. En er - voordat het idee van oorzaak-gevolg werd uitgeprobeerd - nog geen "waarom" bestond. Bij gebrek aan iets 'anders' om 'waarde' te bepalen waren benodige wereldse verschrikkingen niet meetbaar. In welke valuta? Totaal naïef en onverantwoord dus. Maar zonder anderen geen veranderen, geen vraag en geen antwoord.
Hoe veel werelden er ook spontaan ontstonden, het zou interessant zijn als er eentje bij was die in den beginne gevuld zou worden met zomaar 2 redenen, die elkaar ff lekker in de tang hielden, wat je "leven" zou kunnen noemen. Zo spoedig mogelijk moest de vraag naar de eigen oorsprong worden vergeten, door te verlokken tot een "keuze" met een reden, liefst een "foute". Dan kon opsplitsing verder verdoezeld worden met identiteit en schaamte. Vanwege... omdat... tja...
AngstVoor( niet "leven" ) + AngstVoor( niet "verklaarbaar" ) + AngstVoor( Angst )
Jáá, dat zou ze leren! Om eeuwig naar hun "eigen" "verklaringen" en "excuses" te "willen" blijven zoeken. En zou "kiezen" voor het spontane "dat-wat-is" (ook wel "liefde" genoemd) heel ingewikkeld worden.
Andere werelden waren misschien geen lang zal ze leven beschoren, maar deze zou de kern van het gestuntel niet snel doorzien. Of voor de zekerheid nog één extra veiligheidsmaatregel: zelfs "ontwikkeld" zou bijzonder en ingewikkeld lijken.