Laten we een manifest opstellen. Over hoe het ideale leven er uit zou moeten zien. Niet opnieuw een flauw uitprobeersel dat maar korte tijd meegaat, maar hét protocol, zodat we nou eindelijk eens weten waaraan we toe zijn, met neuzen dezelfde kant op. Kunnen we weer eens massaal ergens vóór zijn. Demonstreren voor verbroedering en eenheid bijvoorbeeld, met z'n zeven miljarden tegen de ME, of zo.
Normaal gesproken heb ik het niet zo met beschrijven van 'idealen'. Woordjes - hoe goed ook bedoeld - schijnen nogal vaag, herinterpreteerbaar en beperkend. Getalletjes zijn wel redelijk exact, maar een tikkeltje te primitief om de volheid van het leven mee vast te leggen.
Alhoewel, voor het beschrijven van geconditioneerd denken-voelen blijken woordjes en getallen redelijk te voldoen. We manifesteren onszelf immers al als een lange lijst van als-dan-strategiën. We piekeren ons rot, zodat als-dit-plaatvindt, dan-doe-ik-dat. Zorgvuldig van tevoren vastgelegde if-then regels, wars van spontaniteit, zodat we op geïdealiseerde manier met elkaar omgaan. Na ruim 100.000 jaren moet het toch lukken om simpelweg de "beste" strategiën der mensheid bijeen te rapen, om daarmee onze kleintjes voor te programmeren.
O... ik ontvang net een seintje dat dit niet op prijs wordt gesteld. Het idee dat we voorgeprogrameerd zijn. Ook al zou dat op de best mogelijke manier. Dan zou het lijken alsof we leven volgens rolpatronen, alsof we een soort chat-bots zouden zijn. Gelukkig zou daar wel een oplossing voor zijn. Namelijk door het woordje "ik" door gedachten heen te mixen, samen met wat werkwoorden. Prachtige strategie, toch?
O... ik zie dat niet iedereen het hiermee eens is. Nou, dan voegen we de regel toe dat een "ik" die een werkwoord uitvoert wél prachtig is. En die laatste regel registreren we als "van ik", zodat'ie helemaal echtwaar wordt.
Dus, verder geen bezwaren tegen dit prachtige manifest? Van ouders hoor ik dat zij het toch verdacht vinden als hun kroost plotseling optimale leefstrategiën ingeprogrammeerd zoud krijgen, ook al zijn ze nog zo weloverwogen. Omdat zij dan als opvoeders buitenspel zouden lijken te staan, en hun kinderen zich als robotjes lijken te gedragen. Wat een enorme weerstand tegen de mogelijkheid dat babies plotseling grote wijsheid beginnen te brabbelen, het beste van het beste van wat de mensheid heeft vergaard. Simpel op te lossen met de opvoedingsstrategie "shut up"...
Er komt een telefoontje "van boven". Om dit bezwaar van ouders niet weg te programmeren. Ouders moeten hoe-dan-ook zelf denken te bepalen welke als-dan regels ze naar hun kinderen doorkopiëren naar hun kind, samen met de strategie om dit "goede opvoeding" te noemen. Dat zou tot meer variatie leiden.
Er gaat rumoer door de zaal. Een paar technici merken op dat zo ook slechte strategiën welig kunnen gaan tieren, vooral wanneer ze gecamoufleerd worden door het labeltje "goed". Daar kan haat uit voortkomen, nijd, oorlogen, afgunst, destructie, onbegrip, eenzaamheid, etc. Iemand merkt op dat er ten bate van het overleven van het lichaam toch zeker één zaadje van egoïsme in het manifest moeten worden opgenomen, zodat eenieder tenminste wat water en boterhammen krijgt, desnoods door te stelen. Maar als generaties dat niet zuiver doorgeven...
Weer een belletje "van boven" om het niet tot een stemming te laten komen, laat staan overeenstemming, omdat de resulterende verwarring "wel interessant" zou kunnen blijken. Argumenten over "vrede" en "eenheid" en "voorkomen van lijden" worden weggewuifd. De amusementsfactor schijnt te prevaleren.
Een paar bio-wijsneuzen merken op dat de combinatie van strategiën rondom "ik" en "goed" en het verheerlijken van werkwoorden te hard van stapel kan gaan lopen, voorbij grenzen van wat de planeet aankan. Heftige onenigheid in de zaal, over welke als-dan regels dan moeten prevaleren.
Wederom een telefoontje "van boven". Om bewust geen globale afwegingsstrategie in te bouwen. Het maximaal toegestane zijn strategiën van lokaal "vergaderen". Vanuit het geheel bezien een bijzonder gemankeerd mechanisme, maar amusementswaarde overheerst. Dus de zaal vergadert, en bereikt op dit punt geen conclusie.
Een theoretisch wiskundige voorziet dat zo'n systeem ernstig kan ontsporen indien er strategiën zouden ontstaan die andere strategiën uitschakelen. In het uiterste geval blijven er geen actieve als-dan regels meer over. Zo zou een mens vrijwel 'leeg' kunnen raken, en zelfs onvoorspelbaar worden, vrij van eerder-bedachte regels. Zelfs ideetjes over "ik" en "goed/slecht" zouden op non-actief kunnen worden gesteld, en daarmee ook aannames over het heil van werkwoorden. Als het dergelijke zelf-destructieve strategiën zou lukken zich te vermenigvuldigen zou het na een paar generaties niet best aflopen...
Alweer een telefoontje "van boven". Onverbiddelijke instructies om de regel "méér is beter" in het manifest op te nemen, ongeacht de consequenties. Met als omdatje een "oerangst om tekort te komen", vergezeld van vele regels die doen geloven dat "leeg van aannames" zijn de dood tot gevolg zou hebben. Plus fascinatie voor "hoe een koe een haas vangt", want er gaat toch niets boven hilarisch vermaak.
Commentaar uit de zaal: "Ja maar, ons ideaal is toch om zijn..."
Bevel dat de strekking van de meeste strategiën "Ja maar" dient te zijn, in de betekenis van "Nee", en om dit als ideaal te propageren. En om de betekenis van de woorden "zijn" en "lijken" met behulp van een dobbelsteen doormekaar te husselen. En om niet te twijfelen of "zijn" een werkwoord is. En dat de uitgestorven Maya cultuur geen vlees at.