Ik loop door een museum. Bij de ingang een bordje "verboden kunstvoorwerpen te betasten", maar trek me er geen donder van aan. Mijn armen kunnen overal bij en nergens vanaf blijven. Door elk schilderij wordt ik aangetrokken, om er even aan te schudden. Ook een vlieg die voorbij raast kan ik niet met rust laten. Als een wild bezetene vlieg ik op alles af wat beweegt, of waar mijn mind iets aan denkt te moeten veranderen. Dwars door een glazen vitrine grijp ik naar een beeldje met een kras erop. Even zie ik de kunstenaar uitschieten met zijn beitel, en vervloek zijn onoplettendheid.
Soms aangetrokken door meerdere voorwerpen per seconde, ik kan ze niet met rust laten. Eigenaardig dat de suppost niks in de gaten heeft. Dat rund staat maar wat voor zich uit te staren, in zijn eigen wereld zeker. Ik voel het te dure kaartje dat ik net kocht, ik voel frustratie, mijn haar, rare stipjes op de grond, mijn haar, een loze spijker in de muur. Plak daar een rood post-it briefje bij, schrijf erop "spijker" en een verwensing voor de luiwammes die hem niet heeft weggeplamuurd. Ik voel alweer het te dure kaartje in mijn broekzak en plak er een rode post-it op met "kaartje".
Ik tast steeds wilder om me heen. Recht voor een schilderij dat scheef hangt. Rode post-it met "schilderij" en een vloek. Ik voel de kraaltjes, draadjes, friemel of ze los kunnen. Een houten reliefje moet ik onthouden, stop ik in mijn rugzak. Één pas achteruit zie ik mezelf de onderkant van het schilderij afzagen, zodanig dat die nu exact horizontaal is. Hèhè, paarse post-it "Waterpas, zo leren jullie het misschien". Ik raak over mijn toeren, heb mijn handen niet meer in de hand. Hevig vermoeid ren ik het museum uit, plak daar een groene post-it op met "buiten". Boven me blauwe lucht, een paar wolken, waarop post-its niet goed kleven, omdat ze vaag zijn. Eindelijk kom ik wat tot rust.
Voor wie het nog niet door had, ik lijdt aan een ernstige ziekte. Een super-neurotische variant van ADHD met ADD. Een afwijking die zo veel voorkomt dat'ie niet afwijkt van "volstrekt normaal". Vele patiënten zijn na een dag zo uitgeput dat ze 's avonds alleen nog maar urenlang het tv-scherm betasten, dat geeft nog enigzins rust aan de ogen. Maar het willen veranderen van de pixeltjes kan men niet laten. Soms helpt het om de ogen te sluiten, maar dan komen er innerlijke beelden tevoorschijn waar ook hoognodig aan gemorreld moet worden. Zelfs tijdens de slaap, in dromeland, gaat het graaien en niet-accepteren door. Misschien dat er 4 uurtjes van werkelijke rust overblijven.
Niemand die dit herkent? Goed dan, een paar hints: ik bedoelde niet letterlijk "betasten" met vingers en handen, maar met onze andere tentakels. En niet fysiek "grijpen" maar een virtuele variant daarvan. En niet letterlijk "post-its" maar oordelen en labelen. Wellicht dat je nu iemand te binnen schiet, in je omgeving, die er aan lijdt?
Is het je ooit opgevallen hoe "aandacht" voortdurend om zich heengrijpt? Alles wat beweegt, of wat betekenis meent te hebben, of waarvan de mind beweert goed-voor-mij of slecht-voor-mij, of het moet-begrepen-worden. Vanuit de (onbewuste) overtuiging ik-kom-iets-tekort wordt je aandacht alle kanten heengeroepen. Deze patiënten geloven daar blindelings in, rennen massaal achter lokkertjes aan, alsof een virus zich van hun Wil meester heeft gemaakt. Dat-wat-is niet met rust kunnen laten, niet puur zien, maar er iets-van-vinden of moeten-veranderen. Vanuit absoluut standpund gezien totaal dolgedraaid en zinloos: alles wat om aandacht schreeuwt ook aandacht geven, pfffff.
Op relatief niveau wel logisch, echter, want in onze huidige maatschappij roepen dingen voortdurend "kijk hier", "dit kan beter", "waarom?", of "zo wordt je gelukkiger". Ons is immers aangeleerd om alles een naam te geven, in te delen, in perspectief te plaatsen, er herinneringen bij te slepen, veranderingen te voorspellen, onder controle te houden, en te mixen met een belang. Als het niet beelden of geluiden zijn die triggeren, dan wel je eigen ideetjes die maar niet kunnen stoppen met ondertitelen. In je bovenkamer is het een virtueel gegraai van jewelste.
Wat deze aandoening in stand houdt is: niet het verschil opmerken tussen realiteit en virtuele realiteit, tussen fysieke en virtuele tentakels, tussen dat-wat-is en denken. Deze ongelofelijke onopmerkzaamheid wordt aangestuurd door een zwaar geloof in het belang van ik-gedachten. Dat die zo opdringerig en plakkerig zijn komt weer door een onwrikbaar geloof in de echtheid van emoties. Geheel naïef geloof je dat het "mijn" gedachten zijn, en nog 10x sterker: "mijn" gevoelens. Maar is het niet een feit dat je dit nooit werkelijk hebt onderzocht? Toen je nog piepklein was is je het verhaaltje verteld van "mijn" gedachten en "mijn" gevoelens, "want anders zwaait er wat". Oei, wat als dat een sprookje zou blijken te zijn? Auw...
Wie op zoek gaat naar waarheid - niet in boeken, niet door boeken na te praten, maar in zichzelf - en onomstotelijk ziet hoe het zit, wordt in ieder geval als abnormaal gezien. Want de volg-het-schreeuwerigste neurose begint dan te verdwijnen. Vervolgens gaat de wereld om je heen op een gekkenhuis lijken, waar mensen rondrennen, achter ideetjes aan: "want ik moet van A naar B, want B lijkt beter dan A, wat ik nooit daadwerkelijk onderzoek, want ik moet alweer naar C, en naar D, en ..." Zoveel renners, met zoveel haast, met als gevolg dat alles steeds beter wordt?
Bij A blijven, zonder verwachting of hoop, zodat daaro misschien complete tevredenheid kan optreden... onafhankelijk van gedachten en gevoelens... Uitproberen? "Nééé, dat zou een ramp zijn"... zeggen gedachten en gevoelens... dus dat geloof je... (of er ontsteekt nu een razende woede, hihi)
De aandoening is: klakkeloos volgen waar aandacht zegt dat je heen wilt. Ik schat dat 1 op de 10.000 abnormalen zich consequent afvraagt: waar komt aandacht vandaan? Zie je je hand graaien, waar komen de stuursignalen vandaan, wat stuurt je hand? Een wil? Wat is Willen? Hoe ontstaat Willen? Wie is het die wil? Een gedachte zegt "ik". Wie is dat? Etc. Op dezelfde manier: als je aandacht ziet graaien...
Met andere woorden: terug, terug, terug... naar jeZelf, de Bron van alles.